Page 194 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

194
διά παντός εμμονή και καθήλωση κάποιου στις κληρονομημένες από το κοινωνικό
του περιβάλλον προκαταλήψεις. Ρατσιστής, ακριβώς, είναι εκείνος που δεν δέχεται
ποτέ να υποβάλει σε κριτική συζήτηση τις προκαταλήψεις του. Ο ρατσιστής δεν
είναι απλώς δύσπιστος στο ένα ή το άλλο επιχείρημα. Απορρίπτει την ίδια τη χρήση
του λόγου. Αυτό συμβαίνει, γιατί, δίπλα στις υπαρκτές διαφορές, προσαρτά ο ίδιος
ορισμένες φαντασιακές διαφορές, έτσι ώστε οι πρώτες να αποτελούν άλλοθι για τις
δεύτερες.
Ουσιαστικά, ο ρατσισμός δεν αποτελεί μια στάση που προέρχεται από μια πραγματική
διαφορά με τους άλλους. Απεναντίας, ο ρατσισμός δημιουργεί μια αιτία προκειμένου
να εκδηλωθεί. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει πραγματικά η αιτία, θα εφευρεθεί. Η πίστη
στην πρόταση «οι Εβραίοι σφάζουν παιδιά Χριστιανών» ή «όλοι οι Αλβανοί είναι
εγκληματίες» είναι από λογική άποψη αστήρικτη. Από ψυχολογική άποψη, όμως,
εξηγείται, γιατί προσφέρει άλλοθι για την εκδήλωση επιθετικότητας απέναντι στις
ομάδες-θύματα. Η υπερβολική έξαψη, η «υπερ-αντίδραση» με την οποία ένας
ρατσιστής απορρίπτει τον άλλον, δεν έχει καμιά σχέση με την εκάστοτε πραγματική
αφορμή, όποτε κι αν αυτή ποτέ δοθεί.
Φυσικά, ο ρατσισμός συγγενεύει με την ξενοφοβία και τον εθνοκεντρισμό. Πολλές
φορές συνυπάρχει μαζί τους, διαμορφώνοντας μια κατάσταση συγκοινωνούντων
δοχείων.
Ωστόσο, η ξενοφοβία μπορεί να μη στηρίζεται σε μια ανορθολογική πίστη στη
βιολογική ανωτερότητα της φυλής, αλλά σε απλή άγνοια. Επίσης, ένας εθνικιστής
μπορεί να υποτιμά τα άλλα έθνη, πλην όμως δεν είναι απαραίτητο να επιθυμεί την
εξαφάνισή τους. Η ιδιαιτερότητα του ρατσιστή έγκειται στο ότι, εκτός από την πίστη
του στη διαφορά της δικής του ανώτερης, καλής και καθαρής φυλής, επιθυμεί την
εξαφάνιση των άλλων, επιθυμεί την εξαφάνιση των διαφορών (ανεξάρτητα από το αν
πραγματοποιεί την επιθυμία αυτή).
Επιπλέον, στις μέρες μας έχει αλλάξει και το περιεχόμενο του ρατσισμού. Σήμερα η
έννοια της ράτσας έχει περιθωριοποιηθεί, μια και αποδείχθηκε το αντιεπιστημονικό
του υπόβαθρο. Στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών ο ρατσισμός
εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο: αντί να διατυμπανίζει την ανωτερότητα της
φυλής και την απόρριψη των άλλων, ο ρατσισμός εκφράζεται, κυρίως, με την
απόλυτη αποδοχή των πολιτισμικών διαφορών. Η ανισότητα του ανώτερου και του
κατώτερου αντικαθίσταται από την απόλυτη διάκριση ανάμεσα σε ανόμοιους και
αναφομοίωτους, υποτίθεται, πολιτισμούς. Πυρήνας του ρατσισμού πλέον είναι η φοβία
της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Η επιδεικτική περιφρόνηση για τους κατώτερους