Page 198 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

198
συμβαίνει σήμερα στην ελληνική πραγματικότητα και τι μπορεί να γίνει ή έστω τι
προτείνεται.
Ας δούμε, λοιπόν, ποιοι είναι οι παράγοντες που έχουν σημαντικό ρόλο στη σύνδεση
τέχνης - παιδείας:
Πρώτα είναι τα λεγόμενα σήμερα καλλιτεχνικά μαθήματα. Τα όσα λέχθηκαν
προηγουμένως, κυρίως σε αυτά τα μαθήματα αναφέρονται. Θα ήθελα να προσθέσω σε
αυτά τη σημασία της γνώσης της τεχνικής, του σχεδίου και του χρώματος, που βοηθά
το παιδί να ανοίξει ευκολότερα διάλογο με τις εικαστικές τέχνες και να κατανοήσει
τις μορφές και να διαμορφώσει δικά του κριτήρια. Κριτήρια που ξεκινούν μαζί και με
άλλους παράγοντες, στους οποίους αναφερόμαστε πιο κάτω, από την αποτίμηση των
έργων τέχνης, του ζωγραφικού πίνακα και της τοιχογραφίας, του χαρακτικού και του
γλυπτού και φθάνουν ώς την επιλογή των επίπλων, των χρηστικών αντικειμένων, τα
ενδύματα, τη μόδα. Βοηθούν το παιδί να διαμορφώνει αυτό που, γενικά, ονομάζουμε
«καλό γούστο» και που έχει τόσο μεγάλο ρόλο στην καθημερινή ζωή και μπορεί να
συντελεί στον περιορισμό της χυδαιότητας, η οποία από παντού μας κατακλύζει.
Πώς, όμως, αντιμετωπίζονται ταμαθήματααυτά; Στην εκπαίδευση του τέλους του 20ού
αι. υπάρχει η τάση η μάθηση να αντιμετωπίζεται κυρίως ως μέρος της παραγωγικής
διαδικασίας. Συχνά ο προγραμματισμός υπακούει σε αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό
το πλαίσιο οι διδακτικές ώρες που διατίθενται για τα καλλιτεχνικά (και άλλα σχετικά
μαθήματα) ίσως να θεωρούνται από τους τεχνοκράτες καταδαπάνηση ωφελίμου
χρόνου. Η κοντόφθαλμη ωφελιμιστική αυτή αντίληψη που δύσκολα θα την ονόμαζα
«εκπαιδευτική» παραβλέπει την ουσιαστικότερη πλευρά της παιδείας. Γιατί ακριβώς
στην εποχή που η τεχνολογική εκπαίδευση και η πληροφορική είναι αναγκαίες για
την επιβίωση την προσωπική αλλά και την εθνική, αυτά τα «άλλα» μαθήματα, όπως
τα καλλιτεχνικά, είναι απαραίτητα για να επιτελέσει η παιδεία τον ύψιστο στόχο της:
να διασώσει το ανθρώπινο πρόσωπο από τη μαζικοποίηση και την απανθρωποίηση και
τη μετατροπή του σε έναν αριθμό, το Bar-Code system.
Δεύτερος σημαντικός παράγων θα είναι η εισαγωγή του μαθήματος της Ιστορίας
της Τέχνης συστηματικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και, μαζί με το μάθημα της
Ιστορίας, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Η χρησιμότητα του μαθήματος, ενώ είναι,
ή θα έπρεπε να είναι, προφανής, δεν έχει γίνει κατανοητή από τους αρμοδίους, με
επικάλυψη πάντοτε του προβλήματος για τις ανάγκες του αναλυτικού προγράμματος
και την αναγκαιότητα τεχνολογικών μαθημάτων.
Η τέχνη, ενώ είναι κατ’ εξοχήν βιωματική και απευθύνεται στον όλο άνθρωπο, αλλά
κυρίως διά των αισθήσεων στοχεύει στο συναίσθημα, στον άνθρωπο της εποχής μας