191
σφαιρικό άνθρωπο τον κάνει ειδικευμένο εργαλείο. Η ειδίκευση, βέβαια, είναι ανάγκη,
αλλά είναι και κίνδυνος. Είναι μια άλλη πρόκληση του βιομηχανικού πολιτισμού
κατά της ακεραιότητάς μας».
[Σπ. Κούτρας,
Πειστικός Λόγος,
εκδ. Σαββάλας. Στο Σπ. Κούτρα, Υπ. Ζουρούδη,
Νεοελληνική Γλώσσα. Έκφραση-Έκθεση για τη Β΄ Λυκείου
, τεύχος Β΄, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα 1998, σσ. 67-69]
Άτομα με ειδικές ανάγκες: οι αγνοημένοι της διπλανής πόρτας
Οι εποχές που οι κοινωνίες απέρριπταν τα άτομα με αναπηρίες και υιοθετούσαν τις
πιο απάνθρωπες συμπεριφορές απέναντί τους έχουν βέβαια παρέλθει. Τώρα πλέον έχει
γίνει ευρύτατα αποδεκτό από όλους (διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις, κοινωνικούς
φορείς κ.ά.) ότι τα άτομα αυτά έχουν ίσα δικαιώματα και ίδιες υποχρεώσεις (όταν
μπορούν να τις εκπληρώσουν) με όλους τους άλλους και ο βαθμός που διασφαλίζεται
αυτή η θεμελιώδης αρχή δείχνει και το πολιτιστικό επίπεδο που βρίσκεται κάθε
χώρα. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) είναι
αδιαπραγμάτευτο συνταγματικό δικαίωμα κάθε πολιτισμένης κοινωνίας. Αυτά σαν
διακηρυγμένες αρχές, διότι η εφαρμογή τους προχώρησε με διαφορετικό βηματισμό
σε κάθε χώρα και μπροστά στα τρέχοντα κοινωνικά προβλήματα η ευαισθησία
απέναντι στα AMEA αποδείχθηκε εξαιρετικά μειωμένη.
Στην Ελλάδα μέχρι τον 19
ο
αιώνα δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον για τα άτομα με
αναπηρίες και μόλις τον 20
ο
αιώνα ιδρύονται τα πρώτα ειδικά ιδρύματα και σχολεία
(Οίκος Τυφλών, Εθνικό Ίδρυμα Κωφαλάλων κ.ά.) και νομοθετείται η ειδική αγωγή (Ν
4397/29). Πιο σημαντικά βήματα σημειώνονται από τη δεκαετία του 1970 και μετά, τα
οποία, όμως, κυρίως περιορίζονται στην ψήφιση νόμων που συντάσσονται βιαστικά
με προχειρότητα και μένουν κατά βάση ανεφάρμοστοι, διότι δεν συνοδεύονται από
τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους, που θα βοηθήσουν να γίνουν πράξη όσα
διακηρύσσονται νομοθετικά. Με πολύ αργούς ρυθμούς δημιουργούνται ελάχιστα
ιδρύματα, που κατά κανόνα λειτουργούν με ελλιπή έως απαράδεκτο τρόπο, και η
καθυστέρηση στον τομέα αυτό με τις αναπτυγμένες Ευρωπαϊκές χώρες γίνεται
όλο και μεγαλύτερη. Το κενό που δημιουργεί η έλλειψη ουσιαστικού ενδιαφέροντος
από την Πολιτεία καλούνται να καλύψουν αφ’ ενός σύλλογοι ή ομάδες γονέων με
αξιέπαινες προσπάθειες περιορισμένης, όμως, αποτελεσματικότητας, λόγω των
τεράστιων αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν (οικονομικά προβλήματα,
έλλειψη υποδομής, περιορισμένη κρατική συμπαράσταση κ.λπ.) και αφ’ ετέρου
κερδοσκοπικές ιδιωτικές επιχειρήσεις που με υψηλά δίδακτρα παρέχουν, σ’ όσους
μπορούν ν’ ανταποκριθούν (συμμετέχουν και τα ασφαλιστικά ταμεία μετά από
σχετική νομοθετική ρύθμιση), κατά πλειονότητα αμφισβητούμενης αξίας υπηρεσίες,
I...,181,182,183,184,185,186,187,188,189,190 192,193,194,195,196,197,198,199,200,201,...216