Page 183 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

183
ακόμα και όταν παράγεται σε περισσότερα αντίγραφα.
Γνωρίζουμε πως η εξέλιξη της μηχανής θα εξαφανίσει τελείως τη συμμετοχή του
χεριού, όχι μόνο στην κατασκευή αντικειμένων μεγάλης παραγωγής, αλλά ακόμα
και στις εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής. Στα επαγγέλματα που τα ονομάζουμε
«χειροτεχνικά» και που αξιωματικά έχουν την ανάγκη του χεριού, με έκπληξη
παρατηρούμε την προοδευτική εξαφάνισή του.
Μπορούμε να αναρωτηθούμε αν σε μερικά χρόνια τα χέρια θα προσφέρουν υπηρεσίες.
Θα έχουν γίνει ευαίσθητα, εύθραυστα, ατροφικά, χωρίς ευαισθησία και γνώση, άχρηστα.
Προοπτική του μέλλοντος για τη χειροτεχνία, σίγουρα, αλλά αν την υποβιβάζουμε σ’
ένα είδος φαρμάκου ή μια παιδαγωγική εκπαίδευση, ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι ή μια
ενεργητική μέθοδο, η χειροτεχνία δε θα επιζήσει περισσότερο και από αυτήν την ίδια
μας ελευθερία μέσα σ’ αυτήν την καινούρια κοινωνία. Με άλλα λόγια, η χειροτεχνία
είναι απαραίτητη σ’ αυτήν την κοινωνία.
[Ζακ Ανκετίλ, Το Χέρι και η μηχανή, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1978. Στο Θεμέλιο στην Έκθεση Ιδεών, τόμ. 3ος, εκδ. Μ. Ι.
Μπαχαράκης, Θεσσαλονίκη 1989, σσ. 157-158]
Η οικιακή εργασία παραμένει γένους θηλυκού;
Ο διαχωρισμός ανάλογα με το φύλο του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου εξακολουθεί
να χαρακτηρίζει τον αναπτυγμένο κόσμο και αντανακλά την αντίληψη ότι ο
δημόσιος χώρος της «εργασίας» και ο ιδιωτικός της «οικογένειας» αποτελούν δύο
διαφορετικούς και ξεχωριστούς χώρους. Η διχοτόμηση αυτή έχει ταυτιστεί, επίσης,
με την αντίληψη ότι «ο δημόσιος χώρος είναι γένους αρσενικού» και «ο ιδιωτικός
χώρος γένους θηλυκού».
Οι διάφοροι παράγοντες που συνετέλεσαν στις αλλαγές ως προς τους γυναικείους
και ανδρικούς ρόλους στο πλαίσιο της σύγχρονης οικογένειας διαγράφονται, κυρίως,
στη διαδικασία συνολικής εξέλιξης των κοινωνιών και συνδέονται άμεσα με τη
μετάβαση από την αγροτική-οικιακή οικονομία, όπου υπήρχε ανάμειξη οικογένειας-
επιχείρησης, στη βιομηχανική-καταναλωτική. Μέχρι το πρώτο μισό του 20ου αιώνα,
το μοντέλο οικογένειας με «συμπληρωματικούς ρόλους» υπερτερεί και η πλειοψηφία
των παντρεμένων γυναικών δεν εργάζεται, εφόσον η άσκηση επαγγελματικής
απασχόλησης θεωρείται ασυμβίβαστη με την ανατροφή των παιδιών.
Μετά τη δεκαετία του ’60, η ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη στις δυτικές χώρες
συντελεί στη διεύρυνση των δυνατοτήτων συμμετοχής των γυναικών στην αγορά
εργασίας. Επιπλέον, η επικράτηση των νέων καταναλωτικών προτύπων, που
στοχεύουν στην αύξηση των δαπανών, σε συνδυασμό με την τάση μεγιστοποίησης
της ευημερίας του νοικοκυριού είχαν θετική επίδραση στη γυναικεία απασχόληση.