Page 205 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

205
στην αρετή αυτή. Οι φράσεις: «Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλά εν ολίγοις πολλά»,
«Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ’ εν τω ευ το πολύ» φανερώνουν τη σημασία που έδιναν
οι αρχαίοι Έλληνες στη συντομία του λόγου.
Η σημασία της στην καθημερινή ζωή είναι μεγάλη. Καταρχάς εντοπίζουμε τις
συζητήσεις και την επιχειρηματολογία μας στο ζητούμενο και μόνο σ’ αυτό. Οι
πλατειασμοί, οι περιττολογίες και οι παρεκβάσεις οδηγούν σε φυγόκεντρο τρόπο
συζήτησης, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος αποπροσανατολισμού κατά τη
διάρκεια της συζήτησης. Η προσοχή των συνομιλητών πιθανώς να στραφεί, εσκεμμένα
ή όχι, σε δευτερεύουσες πλευρές του θέματος και να δυσχεραίνεται η δυνατότητα
ορθών διαπιστώσεων και συμπερασμάτων.
Παράλληλα, με τη λακωνικότητα ο λόγος γίνεται λιτός, σαφής, πυκνός και
κυριολεκτικός. Οι αρετές αυτές είναι σημαντικές, όχι μόνο γιατί οι συνομιλητές
κατανοούν το περιεχόμενο του θέματος, αλλά και γιατί διευκολύνεται η
επιχειρηματολογία των διαλεγομένων. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι
παρανοήσεις, οι αοριστολογίες, οι αμφίσημες φράσεις και οι συνομιλητές, με σαφή
γνώση των δεδομένων, οδηγούνται σε ασφαλή συμπεράσματα.
Ακόμη, με τη λακωνικότητα κερδίζεται πολύτιμος χρόνος. Φωτίζονται γρηγορότερα
οι πλευρές των συζητούμενων θεμάτων, διατυπώνονται ευχερέστερα οι εκτιμήσεις,
οδηγούμαστε ταχύτερα σε συμπεράσματα και προβαίνουμε έγκαιρα στη λήψη των
αναγκαίων μέτρων ή τη διόρθωση εσφαλμένης πορείας. Θα ήταν παράλειψη να μην
επισημάνουμε ότι η λακωνικότητα συντελεί στο να παρακολουθούν οι ακροατές, οι
συνομιλητές και οι αναγνώστες με περισσότερο ενδιαφέρον τη διαπραγμάτευση του
θέματος. Ο περιεκτικός, σύντομος και σαφής λόγος στη διατύπωση των νοημάτων
είναι εύληπτος και δεν κουράζει, όπως γίνεται, αν χαρακτηριστικό της αφήγησης
είναι η φλυαρία, η λογοκοπία και η απεραντολογία.
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως η λακωνικότητα αποτελεί αρετή μόνο όταν με λίγες
λέξεις αποδίδεται πλήρως το νόημα, το περιεχόμενο όλων όσων θέλουμε να πούμε.
Η λεξιπενία, η ατέλεια στην έκφραση και στην απόδοση του νοήματος δεν είναι
αρετές αλλά αδυναμίες έκφρασης. Επίσης, όταν η λακωνικότητα είναι αποτέλεσμα
εσωστρέφειας, καταστρατηγεί το διάλογο και δημιουργεί προσκόμματα στην
επικοινωνία των ατόμων. Ακόμη, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως, για να εκφραστεί
κάποιος με λακωνικότητα, δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Απαιτείται άνετος χειρισμός
της γλώσσας, πειθαρχία λόγου, βαθιά γνώση του θέματος και ξεκάθαρη άποψη γι’
αυτό.
Ωστόσο υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ο λόγος επιβάλλεται να είναι αναλυτικός.