ΕΠΙΠΕΔΑ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Οι εκπαιδευτικοί μάς ρωτούν συχνά:
«Μπορώ να χρησιμοποιήσω το υλικό του προγράμματος ‘Παιδεία Ομογενών’ για να προετοιμάσω τους μαθητές μου για τις εξετάσεις του «Πιστοποιητικού Ελληνομάθειας;» Και αν ναι, ποιο υλικό αντιστοιχεί σε ποιο επίπεδο γλωσσομάθειας;»
Η απάντηση είναι, ΝΑΙ!
Η αντιστοιχία μεταξύ των Προγραμμάτων Σπουδών και του Εκπαιδευτικού Υλικού του προγράμματος «Παιδεία Ομογενών», από τη μια, με τα επίπεδα του «Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς» (ΚΕΠΑ) και του «Πιστοποιητικού Ελληνομάθειας», από την άλλη, ορίστηκε από μια ομάδα ειδικών επιστημόνων (Γλωσσολόγων και Παιδαγωγών) σε μια «Συνάντηση Εργασίας» στο ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (28-30 Ιουνίου 2010 στη Θεσσαλονίκη) και έχει ως ακολούθως:
Προγράμματα Σπουδών και Εκπαιδευτικό Υλικό του Προγράμματος «Παιδεία Ομογενών» σε αντιστοίχιση με το «Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς» (ΚΕΠΑ)
Πίνακας 1: Θεωρητικό Πλαίσιο και Προγράμματα Σπουδών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Διασπορά (ΦΕΚ 807/ 4 Ιουλίου 2006)
| ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ |
|---|
| ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ |
|
1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΩΣ ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΛΩΣΣΑ 1.1Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση Σειρά υλικού: Πράγματα και Γράμματα 1.2Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας σε Ταχύρρυθμα Τμήματα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Σειρά υλικού: Ελληνικά με την παρέα μου |
|
2. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΩΣ ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ Διδασκαλία της Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Σειρά υλικού: Μαργαρίτα |
|
3. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Διδασκαλία Στοιχείων Ιστορίας και Πολιτισμού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση Σειρά υλικού: α) Εμείς και οι Άλλοι και β) Από τη Ζωή των Ελλήνων της Διασποράς |
Στον πίνακα 1 απεικονίζεται η συνολική δομή των Προγραμμάτων Σπουδών και κατονομάζονται οι σειρές του εκπαιδευτικού υλικού που συγγράφτηκαν για κάθε Πρόγραμμα Σπουδών. Οι πίνακες 1.1 έως 1.4 αποτελούν εξειδίκευση του πίνακα 1.
Παρατήρηση:
Κάθε μια από αυτές τις σειρές εκπαιδευτικού υλικού στηρίζεται σε αντίστοιχο Πρόγραμμα Σπουδών, εγκεκριμένο από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και νομιμοποιημένο από το Υπουργείο Παιδείας, με βάση το ΦΕΚ 807/4 Ιουλίου 2006.
Πίνακας 1.1: Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
| Σειρά υλικού: | Πράγματα και Γράμματα |
|---|---|
| Ομάδα – στόχος: | 1η: Ομοεθνείς μαθητές της προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας με περιορισμένη έστω επικοινωνιακή επάρκεια στην Ελληνική, οι οποίοι ξεκινούν με το υλικό του 1ου επιπέδου και συνεχίζουν με τα επόμενα. |
| Ηλικία μαθητών: | Από 5/6 έως 16 ετών |
| Βαθμίδα εκπαίδευσης: | Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια |
| Μορφή εκπαίδευσης: | Ημερήσια Σχολεία, Τμήματα Διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας (ενταγμένα, απογευματινά, Σαββατιανά), Κανονικές Τάξεις με μόνο ελληνόγλωσσους μαθητές. |
| Διάρκεια σπουδών: | 10 έτη x 4 ώρες εβδομαδιαίως |
| Χώρα διαμονής: | Όλες |
| Επίπεδα υλικού: | Τέσσερα (4) 1ο επίπεδο: κατά προσέγγιση Προδημοτική – 2α τάξη. Προαναγνωστικό στάδιο/ Αλφαβητισμός/ Βασική ανάπτυξη των δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. 2ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 3η και 4η τάξη. Εμπέδωση και διεύρυνση των βασικών δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. 3ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 5η και 6η τάξη. Καλλιέργεια και ανάπτυξη των δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. 4ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 7η – 9η /10η τάξη. Καλλιέργεια της ικανότητας για αυτόνομη παραγωγή γραπτού λόγου και της επικοινωνιακής επάρκειας σε επίσημες / τυπικές καταστάσεις. |
Αντιστοίχιση
| Επίπεδο | Περιγραφή | Αντιστοίχιση σε επίπεδο ΚΕΠΑ |
|---|---|---|
| Πρώτο | [Προδημοτική έως Β΄ τάξη] Προαναγνωστικό στάδιο/ Αλφαβητισμός/ Βασική ανάπτυξη των δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. | A1 |
| Δεύτερο | [Γ΄- Δ΄τάξη] Εμπέδωση και διεύρυνση των βασικών δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. | Α2 |
| Τρίτο | [Ε΄-Στ΄ τάξη] Καλλιέργεια και ανάπτυξη των δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου | Β1 |
| Τέταρτο | [Α΄- Γ΄ γυμνασίου] Καλλιέργεια της ικανότητας για αυτόνομη παραγωγή γραπτού λόγου και της επικοινωνιακής επάρκειας σε επίσημες/τυπικές καταστάσεις. | Β2 & Γ1 |
| Πέμπτο | [Λυκειακές τάξεις] Ενασχόληση με την ελληνική γλώσσα και γραμματεία. | Γ2 |
Πίνακας 1.2: Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας σε Ταχύρρυθμα Τμήματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
| Σειρά υλικού: | Ελληνικά με την παρέα μου Ι, ΙΙ και Ελληνικά από κοντά |
|---|---|
| Ομάδα-στόχος: | 2η: Ομοεθνείς μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με περιορισμένη επικοινωνιακή επάρκεια στην Ελληνική. |
| Ηλικία μαθητών: | 12 – 16 ετών |
| Βαθμίδα εκπαίδευσης: | Δευτεροβάθμια |
| Μορφή εκπαίδευσης: | Τμήματα Διδασκαλίας της Ελληνικής (ενταγμένα, απογευματινά, Σαββατιανά), Κανονικές Τάξεις με ελληνόγλωσσους ή και αλλόγλωσσους μαθητές. |
| Διάρκεια σπουδών: | 3 έτη x 4 ώρες εβδομαδιαίως |
| Χώρα διαμονής: | Όλες |
| Επίπεδα υλικού: | Τρία (3) 1ο επίπεδο: Επικοινωνιακά αναγκαίο και γραμματικά βασικό. 2ο επίπεδο: Επικοινωνιακά κατάλληλο και γραμματικά επαρκές. 3ο επίπεδο: Γλωσσικά ακριβές. |
Αντιστοίχιση
| Τίτλος | Αντιστοίχιση σε επίπεδο ΚΕΠΑ |
|---|---|
| Ελληνικά με την παρέα μου Ι | Α2 |
| Ελληνικά με την παρέα μου Ι, ΙΙ | Β1 και εν μέρει Β2 |
| Ελληνικά από κοντά | συμπληρώνει το επίπεδο Β2 αντιστοιχεί στο επίπεδο Γ1 |
Πίνακας 1.3: Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
| Σειρά υλικού: | Μαργαρίτα |
|---|---|
| Ομάδα – στόχος: | 3η: Ομοεθνείς μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης χωρίς καθόλου γλωσσικές και με ελάχιστες ή και «καθόλου» ελληνογενείς πολιτισμικές προϋποθέσεις. 4η: Αλλοεθνείς – αλλόγλωσσοι μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που μαθαίνουν την Ελληνική. |
| Ηλικία μαθητών: | 6 – 12 ετών |
| Βαθμίδα εκπαίδευσης: | Πρωτοβάθμια |
| Μορφή εκπαίδευσης: | Τμήματα Διδασκαλίας της Ελληνικής (ενταγμένα, απογευματινά, σαββατιανά), Κανονικές Τάξεις με αλλοεθνείς ή και ομοεθνείς μαθητές χωρίς καθόλου γνώση της Eλληνικής, Ημερήσια Σχολεία. |
| Διάρκεια σπουδών: | 6 έτη x 3 ώρες εβδομαδιαίως |
| Χώρα διαμονής: | Όλες |
| Επίπεδα υλικού: | Τρία (3) 1ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 1η και 2α τάξη. Βασική ανάπτυξη των στοιχειωδών δεξιοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού λόγου / αλφαβητισμός. 2ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 3η και 4η τάξη. Ανάπτυξη βασικών γλωσσικών δεξιοτήτων και καλλιέργεια της εκφραστικής επάρκειας και των δεξιοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. 3ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 5η και 6η τάξη. Καλλιέργεια της γλωσσικής επάρκειας, ανάπτυξη και εμπέδωση των δεξιοτήτων παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου. |
Αντιστοίχιση
1ο επίπεδο (Μαργαρίτα 1,2,3) αντιστοιχεί στο Α1 επίπεδο του ΚΕΠΑ.
2ο επίπεδο (Μαργαρίτα 4,5) αντιστοιχεί στο Α2 επίπεδο του ΚΕΠΑ.
3ο επίπεδο (Μαργαρίτα 5, 6) αντιστοιχεί στο Β1 επίπεδο του ΚΕΠΑ.
4ο επίπεδο (Μαργαρίτα 7 ) αντιστοιχεί στο Β2 επίπεδο του ΚΕΠΑ.
| Επίπεδο | Τίτλος | Αντιστοίχιση σε επίπεδο ΚΕΠΑ |
|---|---|---|
| 1ο επίπεδο | Μαργαρίτα 1,2,3 | Α1 |
| 2ο επίπεδο | Μαργαρίτα 4,5 | Α2 |
| 3ο επίπεδο | Μαργαρίτα 5, 6 | B1 |
| 4ο επίπεδο | Μαργαρίτα 7 | B2 |
Πίνακας 1.4: Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία Στοιχείων Ιστορίας και Πολιτισμού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
| Σειρά υλικού: | α) Εμείς και οι Άλλοι β) Από τη Ζωή των Ελλήνων της Διασποράς |
|---|---|
| Ομάδα – στόχος: | Όλες |
| Ηλικία μαθητών: | 6 – 16 ετών |
| Βαθμίδα εκπαίδευσης: | Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια |
| Μορφή εκπαίδευσης: | Όλες |
| Διάρκεια σπουδών: | 9 έτη x 3 ώρες εβδομαδιαίως |
| Χώρα διαμονής: | Όλες |
| Επίπεδα υλικού: | Τέσσερα (4) 1ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 1η και 2α τάξη. Το άτομο και η οικογένειά του (οικο - ιστορία). 2ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 3η και 4η τάξη. Το άτομο, η οικογένεια και ο περίγυρός του (τοπο-ιστορία). 3ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 5η και 6η τάξη. Χώρα προέλευσης και παροικίες (κοινωνιο- και εθνο-ιστορία). 4ο επίπεδο: κατά προσέγγιση 7η - 9η / 10η τάξη. Ελληνική και παροικιακή ιστορία σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο (εθνο- και κοσμο-ιστορία). |
Αντιστοίχιση
Από γλωσσοεκπαιδευτικής πλευράς τα επίπεδα του ιστορικοπολιτιστικού υλικού εν δυνάμει αντιστοιχούν προς τα επίπεδα του γλωσσικού υλικού του προγράμματος Παιδεία Ομογενών, όπως αυτά αντιστοιχήθηκαν με τα επίπεδα του «Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς» και του «Πιστοποιητικού Ελληνομάθειας».