Page 114 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

114
Απόκλιση από τη συνηθισμένη μορφή και επιλογή ιδιότυπης σύνταξης
α) Διαφοροποίηση από την πρότυπη σειρά
των όρων σε μια πρόταση.
Με κεντρικούς ήρωες (πρόταξη εμπρόθετου
προσδιορισμού) τον Νίκο Αλεξίου και τη φοιτήτρια
Άννα Μιχαήλ, σκιαγραφεί το πορτρέτο του σημερινού
ήρωα...
β) Παρεμβολή προσδιορισμών ή και
ολόκληρων προτάσεων ανάμεσα σε
κύριους όρους, π.χ. μεταξύ υποκειμένου
και ρήματος.
Γυναίκες αντιμέτωπες με διλήμματα, με αποφάσεις
ζωής, με τη θέληση να φανούν τολμηρές και να
διαλέξουν επιτέλους τα «θέλω» τους, αλλά και με
το φόβο ότι τα «πρέπει» της υπομονής είναι που
μοιράζουν τα σωστά χαρτιά στο παιχνίδι της ζωής, είναι
οι πιο συχνές ηρωίδες του σύγχρονου μυθιστορήματος.
γ) Δυσκολία στον εντοπισμό του
υποκειμένου.
Όσα θέλει να του κρύψει η σύνεση που καταλήγει να
είναι υποκρισία, για να μη χρειαστεί να παραδεχτεί
(δυσκολία εντοπισμού υποκειμένου: η υποκρισία,
η σύνεση, ο συγγραφέας ή ο ήρωας;) τον πανικό της
γνώσης.
δ) Ιδιότυπη χρήση δευτερευουσών
προτάσεων.
Αν το «Μικρό ημερολόγιο συνόρων» είναι όντως το
«πρώτο μυθιστόρημα για το θέμα», που γράφεται από
έναν «αυτόπτη μάρτυρα» είναι μάλλον δευτερεύον
(Πρόταξη της πλάγιας ερωτηματικής πρότασης -
σύγχυση με υποθετική).
ε) Ελευθερία στη στίξη.
Η χρήση του κόμματος δεν υπόκειται
οπωσδήποτε στους συντακτικούς κανόνες,
αλλά, συχνά, είναι θέμα ύφους και επιλογής
του συγγραφέα.
Αν η αναφορά της φθοράς και του θανάτου δε
βαραίνει, είναι γιατί υπονομεύεται, ευεργετικά, από
έναν λεπτότατο σαρκασμό.
[Α. Μητσέλος, Σπ. Μητσέλος, Έκφραση – Έκθεση για τη Β Λυκείου, εκδ. Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2011, σσ. 144-145]
Παρακολουθήσατε πρόσφατα στην τηλεόραση για άλλη μια φορά τη γνωστή ταινία
«Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» και συζητάτε με την παρέα σας τις εντυπώσεις σας. Έχοντας
διαβάσει μια κριτική γι’ αυτήν, προσπαθείτε να αξιοποιήσετε στοιχεία της, για να κάνετε πιο
εποικοδομητική τη συζήτηση. Καθώς, όμως, είναι γραμμένη σ’ ένα επίπεδο λόγου ακατάλληλο
για την περίσταση, το μετασχηματίζετε, για να γίνει πιο κατανοητό. Οι αλλαγές που θα επιφέρετε
μπορούν να είναι αντικατάσταση λέξεων (αφού πρώτα συμβουλευτείτε το ερμηνευτικό λεξικό,
αν υπάρχει ανάγκη), αλλά και αλλαγές στη σύνταξη (π.χ. αντικατάσταση του μακροπερίοδου
λόγου και της διαδοχικής υπόταξης με σύντομες, απλές προτάσεις).
Νομίζω ότι αυτό που τόσο εντυπωσιακά σηματοδοτεί «Ο Κύκλος των χαμένων Ποιητών» είναι
η στροφή του δημιουργού προς την απλότητα και την πιο αυθόρμητη επικοινωνία με το κοινό,
έπειτα από μισό και περισσότερο αιώνα εσωστρέφειας και εγκεφαλικότητας...