Page 129 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

129
Σημάδια αναγνώρισης: ορισμός (σε όλες τις πτώσεις ενικού και πληθυντικού), το ρήμα ορίζω
(σε όλες τις εγκλίσεις, χρόνους, πρόσωπα, αριθμούς, φωνές), το ρήμα είναι, μέσα σε γλωσσικό
περιβάλλον που ταιριάζει σε ορισμό, τα ρήματα εννοώ και σημαίνω, κυρίως στις φράσεις με τον
όρο... εννοούμε, ο όρος (η λέξη)... σημαίνει. Ο ορισμός μπορεί να δίνεται και επεξηγηματικά: Το
επίθετο, δηλαδή , η κλιτή λέξη...
Αφού διαβάσετε τις ακόλουθες παραγράφους, να εντοπίσετε την έννοια που ορίζεται
κάθε φορά, το γένος και την ειδοποιό διαφορά ή τις ειδοποιούς διαφορές της.
α) Ο όρος «ξενισμοί» αναφέρεται στις γλωσσικές εκφράσεις που δέχεται μια γλώσσα από κάποια
άλλη, διαδικασία η οποία είναι γνωστή από την εποχή που έχουμε τις πρώτες μαρτυρίες για
επαφές γλωσσών.
β) Οι κανόνες δικαίου που προβλέπουν την οργάνωση και την άσκηση της κρατικής εξουσίας,
καθώς και τις σχέσεις κράτους και κοινωνίας, αποτελούν το αντικείμενο του κλάδου εκείνου
της νομικής επιστήμης που καλείται συνταγματικό δίκαιο.
γ) Η λέξη «μόδα» είναι ιταλική (moda), αλλά παράγεται από το λατινικό (modus) που σημαίνει
«τρόπος». Αφορά το ντύσιμο, αλλά και τον τρόπο ζωής, που επικρατεί σε ένα μεγάλο μέρος
της κοινωνίας ή σε μια ορισμένη χώρα και που μπορεί να γενικευθεί και να επικρατήσει για ένα
χρονικό διάστημα μεγάλο ή μικρό. Πρόκειται πάντως για παροδική συνήθεια. Το φαινόμενο
της μόδας είναι αρχαιότατο και παγκόσμιο.
Αφού διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί, να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις:
α) Πόσες και ποιες έννοιες ορίζονται;
β) Τι είδους είναι κάθε ορισμός (αναλυτικός ή συνθετικός);
γ) Ποιες πληροφορίες δίνονται, πέραν από τους πρωτοβάθμιους ορισμούς, και για ποιον λόγο;
Οι επιστήμονες δεν μπορούν να ορίσουν με ακρίβεια και πληρότητα την πολύπλοκη έννοια της
ρύπανσης. Ωστόσο, έχουν καταλήξει σε κοινά παραδεκτούς ορισμούς μεταξύ των οποίων και
οι εξής: ρύπανση είναι η άμεση ή έμμεση εισαγωγή στο περιβάλλον χημικών ουσιών, θορύβων
ή ακτινοβολιών σε τέτοια συγκέντρωση που να προκαλούν βλάβες στην υγεία των ανθρώπων,
στους οργανισμούς και στα υλικά και να καθιστούν το περιβάλλον ακατάλληλο για επιθυμητές
χρήσεις. Διαφορετική είναι η έννοια της μόλυνσης του περιβάλλοντος που προκαλείται από
την είσοδο στο περιβάλλον βακτηρίων, ιών και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών, που