Page 172 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

172
λόγους:
α) Ως επικοινωνιακό μέσο: Το περιγραμμικό σκίτσο παρουσιάζει μεγάλη
κοινωνικοποιητική αποτελεσματικότητα. Είναι ένα «ψυχρό» επικοινωνιακό μέσο
(σύμφωνα με τη θεωρία του Μ. McLuhan) που δεν αποκαλύπτει το σύνολο της
πληροφορίας και που μπορεί να συμπληρωθεί από τον κάθε αναγνώστη ανάλογα με
τις ανάγκες του.
β) Ως ύφος: Το αστείο, το κωμικό κάνει το κεντρικό μήνυμα πιο ευπρόσδεκτο
και ευχάριστα αποδεκτό, ενώ σε άλλη κατηγορία κόμικς το δραματικό στοιχείο
απευθύνεται στις συγκινησιακές χορδές των παιδιών και διευκολύνει την ταύτιση με
τον ήρωα.
γ) Ως περιεχόμενο: Οι αξίες που προβάλλει μοιάζουν σαν αιώνιες, αναντίρρητες
αλήθειες, έχουν δηλαδή τη λειτουργία που έχουν και τα στερεότυπα, που μπορούν έτσι
να παίζουν το ρόλο ενός φίλτρου μέσα από το οποίο βλέπουμε την πραγματικότητα.
Συχνά, οι ιστορίες έχουν ως περιεχόμενο θέματα από την επικαιρότητα, πράγμα που
βοηθά την αποδοχή από τα παιδιά, ενώ η πραγματικότητα παρουσιάζεται μανιχαϊκά:
πάντα υπάρχουν οι «καλοί» και οι «κακοί». Εξάλλου, αυτά τα θέματα επικαιρότητας
(κίνδυνος πυρηνικού πολέμου, αντιμετώπιση του προβλήματος της μόλυνσης της
ατμόσφαιρας, ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος κ.λπ.) συχνά διακωμωδούνται
ή πάντως παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο που εξουδετερώνονται, αφού γίνουν
αποδεκτά «τροποποιημένα».
δ) Ως δομή: Οι μικρές ιστορίες που τελειώνουν σχετικά γρήγορα και που, ιδιαίτερα
αυτές που απευθύνονται σε μικρά παιδιά, έχουν ήρωες ζώα, λειτουργούν ψυχολογικά
με εξαιρετική αποτελεσματικότητα.
ε) Ως τύπος επικοινωνίας: Οι πρωταγωνιστές μιλούν άμεσα, δεν διηγούνται ιστορία,
και τα μηνύματα περνούν με λανθάνοντα και όχι έκδηλο τρόπο, πράγμα που ενισχύει
την αποτελεσματικότητα τους. Εξάλλου, η εικόνα είναι κυρίαρχη, ο λόγος παίζει
συμπληρωματικό ρόλο.
στ) Ως γλώσσα: Η γλώσσα είναι απλή και δεν δημιουργεί προβλήματα από αυτή
την άποψη στο παιδί, όμως συχνά είναι μια γλώσσα φτωχή που δεν συμβάλλει στη
γλωσσική ανάπτυξη του αναγνώστη, ενώ μερικές μεταφράσεις είναι πολύ πρόχειρες.
Η σοβαρότερη, όμως, κριτική που μπορούμε να κάνουμε στα κόμικς είναι, νομίζω, αυτή
που βασίζεται στις παρατηρήσεις που κάναμε πριν για το περιεχόμενο τους, αλλά
αναφέρεται στη συνολική διάστασή του. Είναι φανερό ότι τα κόμικς δεν νεωτερίζουν,
αντίθετα αναπαράγουν στερεότυπες αντιλήψεις τόσο για τις σχέσεις των δύο φύλων,
για τον κοινωνικό ρόλο των παιδιών, για το ρόλο του χρήματος, για τον «εθνικό
χαρακτήρα» διάφορων λαών, όσο και για την πολιτική εξουσία και διαδικασία, για