Page 167 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

167
ίδια σκεπτικά θέματα, που τα γεγονότα της μεγάλης ή της μικρής επικαιρότητας
προσφέρουν από μέρα σε μέρα, ο Τύπος εναρμονίζει τις αντιδράσεις τους και
ισοβαθμίζει, με κάποιο τρόπο, τη συλλογική συνείδηση. Δεν είναι αμελητέο φαινόμενο
πως ο Τύπος παρέχει το υλικό για πολλές συζητήσεις.
γ) Οι ψυχολογικές λειτουργίες του τύπου: Η ανάγνωση του Τύπου είναι πολύ
σπουδαίο φαινόμενο και επιδρά αποτελεσματικά στη μύχια ψυχολογία των ατόμων. Ο
πρώτος του ρόλος απ’ αυτή την άποψη είναι να φέρνει ένα ωφέλιμο στην ψυχολογική
ισορροπία χαλάρωμα. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά, με τ’ αφηγήματά τους και τις
εικόνες τους, βοηθούν έτσι τα άτομα να εκτονώσουν τα πάθη τους.
δ) Οι μορφωτικές λειτουργίες του τύπου: Δίχως να πέσουμε στην υπερβολή να
πιστέψουμε πως ο Τύπος είναι όργανο μόνιμης αγωγής, είναι φανερό πως οι εφημερίδες,
τα περιοδικά, δίχως ν’ αναφέρουμε φυσικά τις επιστημονικές επιθεωρήσεις ή
τεχνικές δημοσιεύσεις, μεταδίδουν ακόμα γνώσεις και κυρίως διατηρούν εκείνες που
η παιδεία μετέδωσε στα άτομα, ειδικά στους χώρους όπου ο αναγνώστης κράτησε,
από επαγγελματικό ή άλλο ενδιαφέρον, φανερή περιέργεια.
ε) Οι λειτουργίες πληροφόρησης του τύπου: Ο Τύπος είν’ ακόμα χρήσιμο όργανο για
την καθημερινή ζωή. Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της κοινωνικής ζωής κάνει όλο και
πιο αναγκαία την καθημερινή αναζήτηση για πρακτικές πληροφορίες: προγράμματα
για θεάματα, αγγελίες για διάφορες εκδηλώσεις, συμβουλές, διάφορες εξακριβώσεις,
υπενθυμίσεις για προθεσμίες, που μονάχα οι εφημερίδες μπορούν να δώσουν, καθώς
είναι οι μόνες που μπορούν με τις μικρές αγγελίες και κυρίως με τις διαφημιστικές
τους πινακίδες να απαντούν σε κάποιες ατομικές απορίες. Τέλος, ο εξειδικευμένος
Τύπος παίζει, σ’ έναν κόσμο όπου η ταχύτητα της προόδου αμφισβητεί αδιάκοπα τις
γνώσεις που αποκτήσαμε, ουσιαστικό ρόλο τεκμηρίωσης και δημοσίευσης.
[Pierre Albert, «Ο Τύπος». Από το βιβλίο Θεμέλιο στην Έκθεση Ιδεών, τ. 2ος,
εκδ. Μ. Ι. Μπαχαράκης, Θεσσαλονίκη 1989, σσ. 106-108]
Η ψευδαίσθηση της αλήθειας
Όταν μιλάμε για «αντικειμενικό και τίμιο» τύπο, όπως συχνά γίνεται, είναι σαν
να ήταν συνώνυμα αυτά τα δύο επίθετα, που, αντίθετα, πρέπει να θεωρούνται
διαφορετικές έννοιες. Ας μη συγχέουμε την τιμιότητα (που είναι μια ηθική επιλογή
και πιστή υπακοή σ’ έναν κώδικα συμπεριφοράς) με την αντικειμενικότητα (που είναι
η υποτιθέμενη πιστή απεικόνιση μιας μυθικής αλήθειας που υποτίθεται πως υπάρχει
μέσα στα πράγματα).
Ο δημοσιογράφος δεν έχει χρέος να είναι αντικειμενικός. Έχει το χρέος να παίζει