Page 156 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

156
• Δεν σχολιάζουμε τις απόψεις του συγγραφέα, ούτε επιδοκιμάζουμε ή αποδοκιμάζουμε τις
θέσεις του. Χρησιμοποιούμε ύφος τυπικό και ουδέτερο, ενώ δεν εκφέρουμε ποτέ γνώμη
για τις απόψεις του κειμένου. Επομένως, αποφεύγουμε ρήματα ή φράσεις που σχολιάζουν
αρνητικά ή θετικά το περιεχόμενο του κειμένου, όπως: ορθά ο κειμενογράφος καταγγέλλει,
αποστομώνει, χλευάζει, εξαντλεί το θέμα, πείθει κ.λπ.
• Παρακολουθούμε και καταγράφουμε τη συλλογιστική του πορεία και τα βασικά σημεία του
κειμένου με -όσο το δυνατό- αντικειμενικό τρόπο.
• Παραλείπουμε τις πολλές λεπτομέρειες, τις επεξηγήσεις, τα παραδείγματα, ή αναφερόμαστε
συνοπτικά σ’ αυτά (π.χ. παραθέτει τεκμήρια, επιστρατεύει στατιστικά δεδομένα, επικαλείται
απόψεις ειδικών κ.λπ ). Ακόμη παραλείπουμε τις καλολογικές εκφράσεις, τα σχήματα λόγου,
τις αναλογίες, τα αρκτικόλεξα, τις συντμήσεις, τις απαριθμήσεις και τα αποσιωπητικά.
• Μετατρέπουμε τις μεταφορές σε κυριολεξίες ή απλώς τις παραλείπουμε. Επιλέγουμε από
την αρχή τη σύνταξη (ενεργητική ή παθητική) που θα χρησιμοποιήσουμε και τη διατηρούμε,
συνήθως, έως το τέλος της περίληψης. Χρησιμοποιούμε κατά κανόνα το τρίτο πρόσωπο.
• Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η έκταση της περίληψης προσδιορίζεται από τρία πράγματα: την
ποιότητα και την έκταση του κειμένου που εξετάζουμε, τον σκοπό για τον οποίο κάνουμε την
περίληψη και, τέλος, την κριτική / αφαιρετική ικανότητά μας.
• Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ο σκοπός , για τον οποίο γράφεται μια περίληψη, επηρεάζει
τον λόγο μας και τη γραφή μας.
• Μεταφέρουμε σε πλάγιο λόγο τις βασικές ιδέες/απόψεις του συγγραφέα.
• Τηρούμε τη χρονική σειρά. Αυτό που αναφέρεται στο παρελθόν ή στο μέλλον από τον
συγγραφέα, πρέπει να τηρείται και στην περίληψη.
• Η συνοχή ανάμεσα στις επιμέρους ιδέες που περιέχονται στην περίληψη επιτυγχάνεται με
όλους τους δυνατούς τρόπους: επανάληψη της προηγούμενης ιδέας ή λέξης-κλειδί, χρήση
αντωνυμιών, διαρθρωτικών λέξεων ή φράσεων.
• Αν μια ιδέα στο κείμενο παρουσιάζεται σε περισσότερες από μία παραγράφους,
συγκεντρώνουμε τα επιμέρους στοιχεία της και τα παρουσιάζουμε ενιαία στην περίληψη.
3. Συγκρίνω δύο περιλήψεις, μία εκτενή και μία συνοπτική, του ίδιου κειμένου
Η περίληψη μπορεί να είναι εκτενής (γράφουμε με βάση τη θεματική περίοδο και τις
σημαντικές λεπτομέρειες κάθε παραγράφου). Η περίληψη μπορεί να είναι συνοπτική (γράφουμε
με βάση τους πλαγιότιτλους των παραγράφων ή των ευρύτερων νοηματικών ενοτήτων). Η
περίληψη μπορεί να είναι εκτενής ή συνοπτική, ακόμα και όταν στηριζόμαστε στο διάγραμμα