Page 153 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

153
Β. Επεξεργασία ανά παράγραφο
Μετά τη γενική εικόνα του κειμένου που αποκομίσαμε από το πρώτο διάβασμα, προχωράμε
στην αναλυτική επεξεργασία του, κρατώντας σημειώσεις ανά παράγραφο.
α. Σημειώνουμε τα δομικά στοιχεία κάθε παραγράφου (Θεματική πρόταση/περίοδος,
Λεπτομέρειες/Σχόλια, Κατακλείδα) και εντοπίζουμε τη βασική της ιδέα/θέση, η οποία
συνήθως βρίσκεται στη θεματική πρόταση ή σπανιότερα στα σχόλια και σε όλη την ανάπτυξη
της παραγράφου.
β. Αναζητούμε στα σχόλια της παραγράφου σημαντικές ιδέες που αναλύουν και στηρίζουν τη
βασική θέση.
γ. Παραλείπουμε τα επουσιώδη και τις λεπτομέρειες (παραδείγματα, γνωμικά, επεξηγήσεις,
προσδιορισμούς, στατιστικά στοιχεία κ.ά.).
δ. Βρίσκουμε στην κατακλείδα, εφόσον υπάρχει, στοιχεία που συμπληρώνουν τη βασική ιδέα
της παραγράφου.
ε. Δίνουμε τον πλαγιότιτλο κάθε παραγράφου.
Γ. Σύνθεση της περίληψης
Εφόσον έχουμε ολοκληρώσει τα προηγούμενα βήματα και έχουμε κρατήσει σημειώσεις ανά
παράγραφο, μπορούμε να προχωρήσουμε στη σύνθεση της περίληψης. Με τη βοήθεια των
διαρθρωτικών λέξεων που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, επισημαίνουμε τη συλλογιστική του
πορεία και προχωρούμε στη σύνδεση των νοημάτων και στη σύνθεση της περίληψης. Πρέπει
να έχουμε υπόψη μας ότι η σύνδεση των νοημάτων δεν γίνεται πάντοτε με τη σειρά που
παρουσιάζονται στο κείμενο, αλλά με βάση τις σχέσεις που τα συνδέουν (αίτιο, αποτέλεσμα,
επεξήγηση κ.λπ.), καθώς, επίσης, ομαδοποιούμε τα κοινά σημεία.
Για να γραφτεί μια σωστή περίληψη, εργαζόμαστε ως εξής:
• Προτάσσουμε μια εισαγωγική περίοδο με αναφορά στον συγγραφέα ή το κείμενο με την
οποία επισημαίνουμε το θέμα του κειμένου ή/και ενημερώνουμε για τη βασική θέση του
συγγραφέα. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε διάφορους εκφραστικούς τρόπους έναρξης της
περίληψης, επιλέγοντας την ενεργητική ή παθητική σύνταξη: Ο συγγραφέας (αρθρογράφος,
δοκιμιογράφος κ.ά.) πραγματεύεται/αναφέρεται/εκθέτει τις απόψεις του για... Με αφορμή
το ..., ο συγγραφέας διερευνά/προσεγγίζει/προσπαθεί να ερμηνεύσει το πρόβλημα/
φαινόμενο ... (ενεργητική σύνταξη). Το θέμα του κειμένου είναι... Το κείμενο αναφέρεται/
πραγματεύεται... (παθητική σύνταξη).
Κάποια ενδεικτικά ρήματα παρουσίασης του αρχικού κειμένου είναι στην περίπτωση: α) της