Page 154 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

154
αφήγησης : αφηγείται, εκθέτει, αναπαριστά, παρακολουθεί, διηγείται, εξιστορεί κ.λπ. β) της
π εριγραφής: περιγράφει, παρουσιάζει, εξετάζει, εντοπίζει, ξεχωρίζει, διακρίνει, κοιτάζει κ.λπ.
και γ) της ε πιχειρηματολογίας: εκθέτει, συμβουλεύει, εξετάζει, σχολιάζει, έχει τη γνώμη, έχει
την εντύπωση, έχει την πεποίθηση, έχει την άποψη, παρουσιάζει, καταθέτει, γνωστοποιεί,
διατυπώνει, συνιστά, προτείνει, πιστεύει, θεωρεί, επιδοκιμάζει, αποδοκιμάζει, απορρίπτει,
αμφισβητεί, αντιτίθεται, μέμφεται, κρίνει, εκτιμά, εξηγεί, υποστηρίζει κ.λπ.
• Έπειτα προσέχουμε τη χρήση διαρθρωτικών λέξεων, έτσι ώστε να υπάρχει συνοχή (= μορφική
σύνδεση) και συνεκτικότητα (= νοηματική σύνδεση) στο κείμενο και παρουσιάζουμε με
λογική σειρά τις σημαντικότερες ιδέες κάθε παραγράφου. Στο κείμενό μας, δηλαδή, πρέπει
να αποδώσουμε τη συλλογιστική πορεία του συγγραφέα με τη βοήθεια των κατάλληλων
λέξεων της περίληψής μας.
• Εφαρμόζουμε διάφορες τεχνικές πύκνωσης και υιοθετούμε ένα ύφος ουδέτερο και
αντικειμενικό με πληροφοριακό χαρακτήρα.
Βασικές τεχνικές πύκνωσης του αρχικού κειμένου
– Απαλοιφή ονοματικών ή άλλων προσδιορισμών/πληροφοριών (π.χ. η όμορφη πόλη = η πόλη).
– Αντικατάσταση μιας σειράς υπωνύμων από το υπερώνυμό τους, δηλαδή η απόδοση εννοιών
της ίδιας οικογένειας με έναν ευρύτερο, περιεκτικότερο όρο ( π.χ. ποίηση, μυθιστόρημα,
διήγημα, πεζογράφημα, ηθογράφημα = η λογοτεχνία - π.χ. οι εφημερίδες, τα περιοδικά, η
τηλεόραση, το ραδιόφωνο = τα μέσα μαζικής ενημέρωσης).
– Αντικατάσταση μιας σειράς ενεργειών από μια φράση/λεκτικό σύνολο που συνοψίζει/
επιγράφει την όλη πράξη (π.χ. Ελέγχει τους φορείς εξουσίας, πρωτοστατεί στις εκλογικές
διαδικασίες, αναλαμβάνει δημόσια αξιώματα = συμμετέχει στα κοινά - π.χ. Ξύπνησε,
σηκώθηκε από το κρεβάτι, ντύθηκε, πλύθηκε, έφαγε γρήγορα το πρωινό του, πήρε τη τσάντα
του κι έφυγε για το σχολείο = ετοιμάστηκε και πήγε στο σχολείο ).
– Σύμπτυξη στην ίδια περίοδο των νοημάτων δύο ή περισσότερων παραγράφων, στις οποίες
παρατηρείται συνάφεια ως προς το περιεχόμενο, μέσω δευτερευουσών προτάσεων.
– Αντικατάσταση δευτερευουσών προτάσεων από μετοχές, επίθετα ή προθετικά σύνολα (π.χ.
Αν επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε = διερευνώντας - π.χ. Επειδή προκλήθηκε πανικός.. =
εξαιτίας του πανικού ).
– Αντικατάσταση μιας περίφρασης από μονολεκτικό τύπο (π.χ. Το σύνολο των μελών που
απαρτίζουν = η ολομέλεια).
– Αντικατάσταση προθετικού συνόλου από ένα επίρρημα (π.χ. Επιβλήθηκε με υπέρμετρη
βαναυσότητα = επιβλήθηκε βάναυσα).