Page 150 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

150
Β. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΟ
1. Οι δυσκολίες που συναντώ, όταν κρατώ σημειώσεις από τον προφορικό λόγο
Σημειώσεις δεν κρατάμε μόνο από τον γραπτό λόγο. Αναγκαζόμαστε να κρατήσουμε
και από τον προφορικό λόγο (παραδόσεις, διαλέξεις, τηλεοπτικές συζητήσεις, ανακοινώσεις,
συνεντεύξεις, ομιλίες, εισηγήσεις κ.λπ.), προκειμένου να αποτυπώσουμε συνοπτικά το
περιεχόμενό του. Εργαζόμαστε και εδώ, σε γενικές γραμμές, όπως όταν συντάσσουμε σημειώσεις
ενός γραπτού κειμένου. Στις σημειώσεις μας πρέπει να συμπεριλάβουμε βασικές πληροφορίες,
όπως τοθέμα της ομιλίας, τηνημερομηνίακαι τον χώροπραγματοποίησής της, τοονοματεπώνυμο
του ομιλητή, αλλά και να παραλείψουμε τους ενδεχόμενους πλατειασμούς του.
Ο εφήμερος χαρακτήρας του προφορικού λόγου, δηλαδή το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν να
τον ξανακούσει ο ακροατής, καθιστά δύσκολη την καταγραφή σημειώσεων. Επιπλέον, είναι
δυνατόν να προκύπτουν και άλλες δυσκολίες που απορρέουν από τις συνθήκες επικοινωνίας. Για
παράδειγμα: η ακουστική της αίθουσας, η απόσταση του ακροατή από τον ομιλητή, ο ρυθμός της
ομιλίας και η άρθρωση του ομιλητή, οι πλατειασμοί και οι άστοχες παρενθέσεις/παρεκβάσεις, η
ένταση της φωνής του και ο επιτονισμός, οι διακοπές μιας ομιλίας και η ελλιπής οργάνωση και
συνοχή του λόγου ενός ομιλητή, οι θόρυβοι της αίθουσας, η απροθυμία του ακροατηρίου να
συμμετάσχει κ.λπ.
Ως λύση, ο έμπειρος ομιλητής έχει προκρίνει την οργάνωση ενός συνοπτικού διαγράμματος του
λόγου του, που δίνει στους ακροατές τα απαραίτητα στοιχεία (δομή, περιεχόμενο), το οποίο
υποβοηθά τον ακροατή να προσλαμβάνει, να επεξεργάζεται τα δεδομένα μηνύματα και να
παρακολουθεί, κατά το δυνατόν, απρόσκοπτα.
2. Κρατώ σημειώσεις από την παράδοση ενός μαθήματος, από την ακρόαση ενός
άρθρου, από μία διάλεξη
Οι σημειώσεις από ένα μάθημα περιλαμβάνουν: τον τίτλο του μαθήματος, τη σύνδεση
του παλιού με το νέο, την αντιγραφή πιθανού πίνακα σημειώσεων, την καταγραφή των κύριων
σημείων της παράδοσης. Οι σημειώσεις από μια διάλεξη/ομιλία περιλαμβάνουν: τον τίτλο/
θέμα της διάλεξης, τον προϊδεασμό του θέματος, το όνομα του ομιλητή, τον χώρο και τον χρόνο
της ομιλίας, τον εντοπισμό των μερών (πρόλογος, κύριο θέμα, επίλογος) και των διαρθρωτικών
λέξεων που καταδεικνύουν την οργάνωση του λόγου, τη σύνοψη των κύριων σημείων του κάθε
μέρους. Οι σημειώσεις καταγράφονται με προσωπική φρασεολογία και δεν αποτελούν μηχανική
αναπαραγωγή του λόγου του ομιλητή.