Page 88 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

88
σημείο προς σημείο τις ομοιότητες ή διαφορές των μελών.
• Κατακλείδα: Διατυπώνουμε το συμπέρασμά μας από τη σύγκριση ή αντίθεση που έχουμε
κάνει.
Σημάδια αναγνώρισης: αντίθετα, απεναντίας, εντούτοις, αλλά, ωστόσο, όμως, παρόλο που,
διαφέρω, διαφορά, αντιθέτω, αντίθεση, συγκρίνω, σύγκριση, από την άλλη πλευρά, αν και, ενώ,
μολονότι, και αν, και που, εναντιωματικές προτάσεις και μετοχές, εμπρόθετοι προσδιορισμοί
που δηλώνουν εναντίωση και αντώνυμες λέξεις.
Για παράδειγμα: Ένα χάσμα χωρίζει τον Σωκράτη από τους σοφιστές. Ο Σωκράτης ζήτησε τη μία και
καθολική έννοια, τη μία και καθολική αλήθεια, ενώ οι σοφιστές υποστήριζαν τις πολλές γνώμες
για το ίδιο πράγμα. Επίσης και στον τρόπο της ζωής υπάρχει ριζική αντίθεση μεταξύ σοφιστών και
Σωκράτη. Οι σοφιστές ήταν έμποροι γνώσεων, ενώ ο Σωκράτης υπήρξε ένας άμισθος δάσκαλος
και ερευνητής της αλήθειας. Το μόνο κοινό μεταξύ των σοφιστών και του Σωκράτη ήταν ότι κι
αυτός κι εκείνοι διαπίστωσαν ότι η παραδεδομένη μόρφωση και παιδεία δεν ήταν αρκετή για την
εποχή τους.
Στη γενικότερη χρήση του ο όρος «παιδεία», ήδη από την κλασική αρχαιότητα, σημαίνει
μόρφωση, καλλιέργεια, πολιτισμό, ανθρωπισμό. Με ειδικότερη έννοια, ο όρος ταυτίζεται με τον
όρο «εκπαίδευση».
Χρησιμοποιώντας τον όρο παιδεία με την ευρεία έννοιά του, να τον διακρίνετε από εκείνον της
εκπαίδευσης σε μία παράγραφο, με βασικά κριτήρια σύγκρισης-αντίθεσης:
α) τον υποχρεωτικό ή μη χαρακτήρα,
β) την ηλικία των υφισταμένων την παιδευτική επίδραση και
γ) τους φορείς της αγωγής (οικογένεια, σχολείο, φιλικό και συγγενικό περιβάλλον, Μ.Μ.Ε.,
πολιτικά κόμματα).
Στην ανάπτυξη της παραγράφου να ακολουθήσετε όποιον από τους δύο αντιθετικούς τρόπους
οργάνωσης του υλικού προτιμάτε.
Σε μια παράγραφο αναπτυγμένη με σύγκριση-αντίθεση να διακρίνετε τα
απομνημονεύματα από την επιστημονική ιστορική συγγραφή. Ως άξονες σύγκρισης-αντίθεσης
μπορείτε να χρησιμοποιήσετε:
α) τον τύπο του αφηγητή (μετέχει ή όχι στα γεγονότα) και την οπτική γωνία της αφήγησης,
β) τη γλωσσική ποικιλία / ύφος,
γ) την αξιοπιστία σε σχέση με το ιστορικό γεγονός και
δ) τον σκοπό της συγγραφής.
Η ανάπτυξη των λεπτομερειών/σχολίων της παραγράφου να παρουσιάζει την αντίθεση σημείο
προς σημείο.