Page 39 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

39
4. Συντακτικά στοιχεία στην είδηση
Η αποκωδικοποίηση της οπτικής γωνίας του δημοσιογράφου δεν στηρίζεται μόνο στις
πληροφορίες, στις οποίες επιλέγει να εστιάσει, αλλά και στον τρόπο που συντάσσει τον λόγο
του. Μια είδηση μπορεί να αποκτά διαφορετικό νόημα, ανάλογα με τις φραστικές επιλογές του
δημοσιογράφου, ως προς:
• τη σειρά των λεκτικών συνόλων στην είδηση,
• τη χρήση ενεργητικής ή παθητικής σύνταξης,
• τη χρήση ονοματικών προσδιορισμών,
• τον προσδιορισμό του χρόνου.
Μελετώντας, λοιπόν, τη γλώσσα της είδησης, διαπιστώνουμε ότι όλα τα παραπάνω συμβάλλουν
με τον δικό τους τρόπο στη διαμόρφωση, προβολή και διαφοροποίηση της είδησης.
α) Η σειρά των λεκτικών συνόλων στην είδηση
Η σειρά των βασικών όρων στην ελληνική γλώσσα είναι ελεύθερη. Περισσότερο ουδέτερη
και «κανονική» σειρά των όρων δίνεται από τα παρακάτω πρότυπα:
Υ(ποκείμενο) - Ρ(ήμα)
Υ(ποκείμενο) - Ρ(ήμα) - Κ(ατηγορούμενο)
Υ(ποκείμενο) - Ρ(ήμα) - Α(ντικείμενο)
Υ(ποκείμενο) - Ρ(ήμα) - Α(ντικείμενο) - Α(ντικείμενο)
Υ(ποκείμενο) - Ρ(ήμα) - Α(ντικείμενο) - Κ(ατηγορούμενο)
Δηλαδή, προηγείται το υποκείμενο και ακολουθούν το ρήμα και το αντικείμενο ή το συνδετικό
ρήμα και το κατηγορούμενο. Οι προσδιορισμοί παίρνουν τη θέση τους στην πρόταση πλάι στους
όρους που προσδιορίζουν. Η πιο πάνω «κανονική σειρά» των όρων μιας πρότασης στην είδηση
δεν ακολουθεί κατά γράμμα τους κανόνες αυτούς, αλλά παρουσιάζει ποικιλία και ευελιξία για
λόγους έμφασης και πάντα σε συνάρτηση με αυτό που θέλει να τονίσει ο δημοσιογράφος.
Συνήθως προτάσσει (τοποθετεί στην αρχή) το πιο ενδιαφέρον ή το πιο σημαντικό στοιχείο της
είδησης (τόπος, χρόνος, αιτία, αποτέλεσμα ενός γεγονότος, το πρόσωπο που πρωταγωνιστεί σ’
ένα γεγονός κ.λπ.).
Ηείδηση, λοιπόν, μπορεί ναξεκινάει μετοΟΣ (υποκείμενο),ΟΣ (αντικείμενο),ΟΣ (κατηγορούμενο),
με το ΡΣ ή το ΕΣ. (ΟΣ = ονομαστικό σύνολο, ΡΣ = ρηματικό σύνολο, ΕΣ = επιθετικό σύνολο).
Χρήσιμη πληροφορία
Σύνολα λέξεων ή λεκτικά σύνολα είναι οι λέξεις της ίδιας πρότασης που συνδέονται μεταξύ
τους, ώστε να αποτελούν ομάδες με το ίδιο νόημα και να μπορούν να αποδοθούν μερικές φορές