Page 72 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

72
Β) Αφηγητής/Βιογράφος: ο αυτοβιογραφούμενος
1. Αυτοβιογραφία
Με τον όρο αυτοβιογραφία χαρακτηρίζουμε συνήθως ένα συνεχές αφηγηματικό κείμενο,
στο οποίο ένας άνθρωπος γράφει ο ίδιος την ιστορία της ζωής του (ή ενός μέρους της). Η
αυτοβιογραφία, στις περισσότερες περιπτώσεις, γράφεται σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο
από τα όσα εξιστορεί και σ’ αυτό οφείλει τουλάχιστον ένα μέρος της λογοτεχνικότητάς της. Από
πλευράς λογοτεχνικής, θα πρέπει να πούμε ότι η αυτοβιογραφία προϋποθέτει έναν ιδιαίτερο
τρόπο ανάγνωσης, καθώς είναι το μοναδικό είδος, όπου ο αναγνώστης γνωρίζει εκ των προτέρων
ότι συγγραφέας, αφηγητής και κεντρικός ήρωας ταυτίζονται –πρόκειται, δηλαδή, για το ίδιο
πρόσωπο και μάλιστα υπαρκτό! Βέβαια, πολλοί αμφιβάλλουν γι’ αυτή την πλήρη ταύτιση,
υποστηρίζοντας ότι ο συγγραφέας μπορεί να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον κεντρικό ήρωα, αλλά
σε διαφορετική ηλικία.
[Ν. Παρίσης - Ι. Παρίσης, Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2006, σσ. 25-26]
Για παράδειγμα: Έτυχε να επισκεφτώ ένα μικρότερο χωριό κι εκεί συνάντησα μερικές γυναίκες
με πολύ βρώμικα φορέματα. Παρακάλεσα τη γυναίκα μου να τις ρωτήσει γιατί δεν ξέπλεναν τα
ρούχα τους. Μια απ’ αυτές οδήγησε τη σύζυγό μου στην καλύβα της και της είπε: «Κοίταξε, δεν
έχω ούτε ντουλάπια, ούτε σεντούκια, για να φυλάω τα φορέματα. Το σαρί που φοράω είναι το
μοναδικό που έχω, και πώς μπορώ να το πλύνω; Πες στο Μαχάτμα Γκάντι να μου δώσει ένα άλλο
και σου υπόσχομαι να πλένομαι και να φορώ πάντα καθαρά φορέματα». Δυστυχώς η περίπτωση
αυτή δεν αποτελούσε εξαίρεση, αλλά ήταν πολύ κοινή σε κάθε ινδικό χωριό. Χιλιάδες Ινδών ζουν
σε καλύβες χωρίς κανένα έπιπλο και δεν έχουν ούτε ένα φόρεμα ν’ αλλάξουν.
[Γκάντι, Αυτοβιογραφία, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα 1997, σ. 230]
Γνωρίσματα της αυτοβιογραφίας:
• Αναφέρεται στηζωήκαι τοέργοτουαυτοβιογραφούμενουπροσώπουσεχρόνομεταγενέστερο
από τα γεγονότα που εξιστορούνται.
• Συντάσσεται από τον ίδιο τον βιογραφούμενο (ταύτιση συγγραφέα και βιογραφούμενου).
• Στηρίζεται, κατά κανόνα, σε πραγματικά γεγονότα, τα οποία παρουσιάζονται, όμως, από την
υποκειμενική σκοπιά του αυτοβιογραφούμενου.
• Ο συγγραφέας-αυτοβιογραφούμενος επιδιώκει:
α) να καταγράψει τις σημαντικές για τον ίδιο εμπειρίες της ζωής του,
β) να κάνει έναν απολογισμό της δράσης του,
γ) να εκθέσει στο αναγνωστικό κοινό προσωπικές σκέψεις και προβληματισμούς σχετικούς
με τα γεγονότα που βίωσε.