Page 25 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

25
2. Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης
Μια τεχνική σχολιασμού της είδησης είναι και ο τρόπος που προβάλλεται / παρουσιάζεται
μια είδηση από τον δημοσιογράφο. Ο δημοσιογράφος, δηλαδή, μπορεί να καταγράφει ένα
γεγονός σε μια εφημερίδα, χωρίς να το σχολιάζει, αλλά και πάλι αυτό μπορεί να μην είναι
απαλλαγμένο από το υποκειμενικό στοιχείο. Η προβολή και η διαφοροποίηση της είδησης,
πράγμα που σημαίνει λανθάνοντα (κρυφό) και έμμεσο σχολιασμό, επιτυγχάνεται, ανάλογα με
τη βούληση του δημοσιογράφου ή τη γραμμή της εφημερίδας, με:
• το μέγεθος των στοιχείων του τίτλου της,
• την έκτασή της,
• τη θέση της στη σελίδα του εντύπου,
• τη μη δημοσίευσή της,
• τον λόγο που χρησιμοποιεί σε συνδυασμό με την εικόνα,
• τον τρόπο παρουσίασής της (στην τηλεόραση),
• το ύφος, τον τύπο του εκφωνητή (στον ραδιόφωνο),
• τη διάρκειά της.
Με την προβολή της είδησης συνδέεται και η ικανότητα του δέκτη (ακροατή, αναγνώστη,
τηλεθεατή) να αντιλαμβάνεται το μήνυμα (είδηση) του πομπού (δημοσιογράφου). Η πρόσληψη
της είδησης από τον αναγνώστη / ακροατή εξαρτάται από το περιβάλλον (κοινωνικό, πνευματικό,
οικονομικό, ιδεολογικό), στο οποίο ανήκει ο δέκτης, από τα ενδιαφέροντα, τα βιώματά του
και από άλλους παράγοντες. Σημαντικά στοιχεία για την πρόσληψη των μηνυμάτων είναι η
γνώση του εξωγλωσσικού πλαισίου (δηλαδή, η ευρύτερη γνώση του κόσμου, που βοηθάει
στην επεξεργασία και την κατανόηση των μηνυμάτων) και του γλωσσικού πλαισίου (δηλαδή, η
γνώση του ευρύτερου τμήματος του λόγου μέσα στο οποίο εμφανίζεται η είδηση και ο τίτλος της
είδησης).
Με βάση τα παραπάνω είναι φανερή η πολυσημία (= το ευρύ σημασιολογικό πεδίο) μιας λέξης, η
οποία παρέχει πολλές δυνατότητες αξιοποίησής της. Η ίδια λέξη μπορεί να σημαίνει διαφορετικά
πράγματα και να εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς. Η λέξη «μάτι» έχει πολλές σημασίες, όπως
«βασκανία», «μάτι της κουζίνας», «μάτι του ανθρώπου», «αυγό μάτι».
Στην περίπτωση της είδησης, χρησιμοποιούμε, ως παράδειγμα, τον τίτλο: Ο πυρετός ανεβαίνει.
Ο τίτλος θα γίνει κατανοητός, όταν διαβάσει κανείς ολόκληρο το κείμενο της είδησης, η οποία
αποτελεί το γλωσσικό πλαίσιο του τίτλου. Το νόημα του τίτλου θα διαφοροποιηθεί και ανάλογα
με το εξωγλωσσικό περιβάλλον. Αν, δηλαδή, πρόκειται για οικονομικό ένθετο, πιθανή ερμηνεία
είναι η άνοδος στο χρηματιστήριο. Αν πρόκειται για αθλητική εφημερίδα, είναι πιθανόν να
σημαίνει την προετοιμασία για τον Τελικό του Κυπέλλου. Αν, τέλος, πρόκειται για καλλιτεχνική
στήλη, ίσως να σημαίνει την πώληση εισιτηρίων για μια συναυλία ροκ.