Page 96 - ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

96
Με τον ερχοµό του 20ου αιώνα στο Τρανσβααλ, η παραγωγική διαδικασία
στα µεταλλεία χαρακτηριζόταν από µια αρκετά αναπτυγµένη τεχνολογική εξέ-
λιξη στην εξόρυξη των µεταλλευµάτων. Αυτή η διαδικασία δηµιουργούσε µια
µαζική παραγωγή «µεταλλευτικής σκόνης» που αποτελούσε τον ακρογωνιαίο
λίθο της θανατηφόρας αρρώστιας, γνωστής σαν φυµατίωση, «φθίση των
µεταλλείων», ή χτικιό.
Η πιο δραµατική τεχνολογική αλλαγή, που εισάχθηκε κατευθείαν απ’ την
Κορνουάλη, πατρίδα των τελευταίων µεταλλευτικών εξελίξεων, ήταν η εισα-
γωγή της ατµοκίνητης υδροµηχανής που έλεγχε το νερό στα διάφορα επίπε-
δα εξόρυξης. Τούτη η διαδικασία έχει αναλυθεί µε συστηµατικό τρόπο απ’ το
Ρόουε, στο πρωτοποριακό του βιβλίο για την Κορνουάλη, κατά την εποχή της
«βιοµηχανικής Επανάστασης» 1
Η δεύτερη µεγάλη τεχνολογική εξέλιξη ήταν η εισαγωγή στο Τρανσβαάλ
µηχανών εξόρυξης που άνοιγαν τρύπες στα ψηλότερα επίπεδα (µέχρι τότε άνοιγαν τρύπες στο πάτωµα και στα
τοιχώµατα). Η τρίτη εξέλιξη ήταν η εισαγωγή και χρήση δυναµίτη για ανατινάξεις. Όπως ανάλυσε ο Μπλαίηνυ, τούτη
η τελευταία ανακάλυψη ήταν βέβαια επικίνδυνη για τους εργάτες/δυναµιστές, αλλά ήταν πολύ προσιτή προς τους
καπιταλιστές/ιδιοκτήτες, µια και δουλειά 3-5 ατόµων µπορούσε να τελειώσει µόνο σ’ έναν (τον δυναµιστή) 2 . Η χρήση
του δυναµίτη έκανε βέβαιο το γεγονός, ότι περισσότερη πέτρα διαλυόταν µε µικρότερο κόστος. Απ’ τη άλλη µεριά
όµως, κανένας από δαύτους δεν σκεφτόταν, ότι ο θάνατος παραµόνευε δίπλα στους µεταλλωρύχους, µέσα σ’ αυτή τη
διαδικασία, όπως θα δούµε αργότερα. Οι Έλληνες, θεωρούνταν στην αρχή ιατρικά και φυσικά κατάλληλοι για δουλειά
σ’ όλα τα παραγωγικά επίπεδα (δυναµίτες, χτίσιµο και κοµπρεσέρ) 3 , σ’ αντίθεση µ’ αυτούς τους λευκούς που ο για-
τρός των µεταλλείων, Ιρβιν, αποκαλούσε ‘φτωχούς λευκούς’, που παρά το γεγονός, ότι ήταν ψηλότεροι και γεροί φυσι-
κά, πολλές φορές είχαν µικρό και χαλαρό στήθος και γενικά ήταν ‘µαλθακοί’ στις αρρώστιες των µεταλλείων, γιατί
δεν είχαν µεγάλη πείρα στη δουλειά για αρκετά χρόνια. Σύµφωνα µε τον Ιρβιν, αυτοί οι λευκοί (κύρια Αφρικάνερς) δεν
είχαν συνηθίσει τη δουλειά που δηµιουργούσε γερά κορµιά και ήταν πολύ ευάλωτοι στη φθίση, όταν κύρια δούλευαν
υπόγεια σε σηµεία που η αρρώστια µπορούσε να τους χτυπήσει κατακούτελα 4 .
Οι Έλληνες εργάτες δούλευαν και ζούσαν µαζί µε τους άλλους λευκούς και µαύρους µεταλλωρύχους σε
συνοικίες σαν το Μαρσαλτάουν, Φερέιρατάουν, Βρέντεντορπ και Φόρντσµπουργκ, κάτω από άθλιες συνθήκες. Ο
αριθµός τους βέβαια, ήταν πολύ µεγαλύτερος πριν το 1912, µετά σήκωσε κεφάλι η φυµατίωση, έγινε το πρόβληµα,
πολλοί είπαν η λύση 5.
Η φθίση έγινε η µόνιµη συντροφιά των µεταλλωρύχων, που ήξεραν ότι το επόµενο βήµα της ζωής των ήταν ο θάνα-
τος. Παρ’ όλα αυτά οι Έλληνες µεταλλωρύχοι είχαν αρχικά τη συγκατάβαση και συµπαράσταση των διευθυντικών στε-
λεχών των µεταλλείων. Έτσι, όταν ο Τ. Μέρριµαν, Πρόεδρος της Επιτροπής για τις Συνθήκες Εργασίας των Λευκών
ρώτησε σαρδόνια, αν οι υπεύθυνοι των µεγάλων εταιριών θα µπορούσαν να βρουν έστω κι έναν Έλληνα που να δου-
λεύει σκληρά και µ’ εµπειρία στα µεταλλεία, οι τελευταίοι ανέλυσαν τα χαρίσµατα των Ελλήνων µεταλλωρύχων µε
σοβαρά επιχειρήµατα 6 .
Οι εργάτες αντιµετώπιζαν τροµακτικά προβλήµατα µέσα κι έξω από τα ορυχεία. ∆εν ήταν µόνο η έλλειψη
κατάλληλης οικιακής υποδοµής και ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης, αλλά για τους µετανάστες δεν υπήρχαν σε καµιά