7
της διασποράς καθώς και προς τις ιστορίες άλλων λαών - και του περιεχομένου των «Λευκω-
μάτων» είναι αλληλοσυμπληρωματική.
Η ιστορία του ελλαδικού κέντρου, από τη μια, και η ιστορία της διασποράς, από την άλλη,
δημιουργούν μια εν δυνάμει συμβολική σύνθεση που φαίνεται να ανταποκρίνεται στη διπολι-
τισμική ταυτότητα των ομογενών μαθητών της διασποράς.
Κατά πόσο αυτή η εν δυνάμει σύνθεση μετατρέπεται στην εκπαιδευτική πράξη και στον εσω-
τερικό κόσμο των μαθητών σε πραγματική σύνθεση, δεν εξαρτάται μόνο από το εκπαιδευτικό
υλικό, αλλά και από: τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της κάθε παροικίας και της ελλη-
νόγλωσσης εκπαίδευσης, την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας διαμονής, την εθνοκεντρική
– ελλαδοκεντρική ή μη παρέμβαση του κέντρου (της Ελλάδας) στη διασπορά και προπάντων
από τους δασκάλους.
Το παρόν «Λεύκωμα», Από τη ζωή των Ελλήνων στη Γερμανία, έρχεται να συμπληρώσει το
ψηφιδωτό που έχουν ήδη δημιουργήσει τα προηγούμενα εννέα «Λευκώματα», που αναφέρο-
νται σ’ άλλες χώρες, και να καλύψει παραδειγματικά την πορεία της πρόσφατης ελληνικής
μετανάστευσης στη Γερμανία.
Όπως σε κάθε χώρα, έτσι και στη Γερμανία αντιμετωπίσαμε σοβαρές δυσκολίες στη συγκέ-
ντρωση κατάλληλου εποπτικού υλικού και ντοκουμέντων είτε επειδή δεν υπήρχαν καθόλου
αρχεία σε κάποιους φορείς είτε επειδή – και αυτό ήταν ο κανόνας – τα υπάρχοντα αρχεία δεν
ήταν οργανωμένα και επομένως η επιλογή ντοκουμέντων απ’ αυτά ήταν πολύ δύσκολη. Στη
δυσκολία αυτή προστίθεται μια δεύτερη που αφορά στη αδυναμία πρόσβασης σε κάποια αρ-
χεία για διάφορους λόγους.
Παρά τις δυσκολίες, χάρη στην εμμονή των επιστημονικών συνεργατών και Συμβούλων μας, Ναπο-
λέοντα Γιωτίτσα και Δρ. Αθηνά Παράσχου και των δικών τους συνεργατών, όπως αυτοί εμφανίζο-
νται στις πηγές στο τέλος του παρόντος τόμου, συγκεντρώθηκε ένα αξιόλογο πρωτογενές υλικό, το
οποίο συμπληρώθηκε αργότερα από την επιστημονική συνεργάτιδα και Σύμβουλό μας, Δρ. Αθηνά
Παράσχου, η οποία και αντικατέστησε τον Ν. Γιωτίτσα, μετά την παλιννόστησή του στην Ελλάδα.
Με βάση το συνολικό σχεδιασμό της σειράς υλικού «Από τη ζωή των Ελλήνων στη διασπορά»
και το υπάρχον πρωτογενές υλικό, σχεδιάστηκε αρχικά το «Λεύκωμα», από την ομάδα του
Ναπολέοντα Γιωτίτσα, και ολοκληρώθηκε στη συνέχεια από τη Δρ. Αθηνά Παράσχου, η οποία
πραγματοποίησε τη συγγραφή των κειμένων.
Ευελπιστούμε, ότι τα περιεχόμενα του παρόντος τόμου θα βοηθήσουν τους μαθητές ελληνικής
καταγωγής να συνειδητοποιήσουν τη γένεση και την πορεία των ελληνικών παροικιών στη
Γερμανία, καθώς και τη δική τους οικογενειακή και προσωπική βιογραφία και ότι θα ενδυνα-
μώσουν έτσι την ιστορική τους συνείδηση.
Ελπίζω, επίσης, και εύχομαι ο παρών τόμος να βοηθήσει τους ενήλικες, και κυρίως την πρώ-
τη γενιά, να συνειδητοποιήσουν ότι η παρουσία των Ελλήνων στη Γερμανία αποτελεί ένα
μόνιμο φαινόμενο και ότι η λογική της «προσωρινότητας» δεν ωφελεί ούτε σε συλλογικό ούτε
σε ατομικό επίπεδο.
Μ’ αυτές τις ευχές και τις προσδοκίες παραδίδω τον τόμο στην ελληνική διασπορά της Γερμα-
νίας, μέρος της οποίας υπήρξα κι εγώ προσωπικά, για δεκαέξι χρόνια.
Μιχάλης Δαμανάκης
Επιστημονικός Υπεύθυνος
του προγράμματος Παιδεία Ομογενών
I,II,1,2,3,4,5,6 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,...120